Ego durumları:
Bir ego durumu, elementleri ortak bir prensip çatısı altında bir araya getirilen ve az çok geçişli olan bir sınırla diğerinden ayrılmış organize bir tecrübe veya davranış sistemidir.ego durumları hem ego katektinin hem de obje katektinin dahil olduğu bir modeldirler.bu model kişinin yaşamındaki bir yaşı veya bir ilişkiyi temsil edebilir veya bir durumla baş edebilmek için geliştirilmiş olabilir ve böylece ortak bir prensiple çevrilmiştir. Ego durumu, bir şekilde birlikte var olan ve az çok geçişli olan ortak bir sınır dahilinde bulunan süje ve obje cisimlerinin koleksiyonudur.
Bu durumlardan birisi, ego kateksinin önemli bir miktarıyla yüklendiğinde, ‘burada ve şimdi bulunan kendilik’ halini alır. Onun yönetici durumda olkduğunu ve diğer durumlar öncelikle obje kateksiyle yüklü olduğunda onları ( hepsinin farkındaysa ) o olarak tecrübe ettiğini söyleyebiliriz. Ego durumları değişik boyutlarda organize olmuştur, büyük olabilirler ve kişinin deneyimlerinde aktif hale gelen tecrübe davranışların bütün çeşitlerini içerebilirler. Ve ya küçük olabilirler: bir maça katılım sırasında açığa çıkan davranış ve duyguları içerebilirler. Diğer yandan hipnotik durumlarda olduğu gibi bir çok davranış ve tecrübe şekilleri sergileyebilirler veya erken yaşlarda yaşanılan bir hatırayı veya bir imgeyi içerebilirler.
Ego durumlarından bazıları içe alım veya diğer önemli durumlar şeklinde gösterilebilir ve bazıları da travma sonrasında çekirdek egodan ayrılmış şekillerde olabilirler. Böyle bir ego durumun sınırları diğerlerine nazaran geçilebilir olduğundan bunu normal adapte olabilen bir ego durumu olarak düşünürüz. Sınırlar geçilemez hale geldiğinde bunu kendi içinde çoğul kişilikle oluşturan dağılma olarak adlandırırız. Bu durumları normalden patolojiye doğru( geçirgen olandan daha az geçirgen olana doğru) aşağıdaki şekildeki gibi gösterebiliriz.
Normal nevrotik sınırda çoğul kişilik çoğul kişilik
İyi-uyumlu savunmacı patolojik dağılma
Uyum sağlayıcı farklılaşma
En soldaki üç öğe (ABC) çok geçirgen sınırlarla ayrılmıştır. Bu bizim çoğu normal kişide gördüğümüz bir durumdur. Farklı durumlar, ortak olan içeriği paylaşırlar ve birbirlerinin farkındadırlar. Yaygın mod değişikliği olarak kabul edilirler. Sağ taraftaki şekillere baktığımızda sınırların daha katı bir hal aldığını görürüz. En iyi kişilik uyumunun en soldaki ( sınırları olmayan ve bu yüzden ego durumlarının ayrışmadığı) şeklin olduğunu söyleyebiliriz. Farklılaşma uygulanabilir bir süreçtir ve kişilik segmentlerindeki bazı ayrılmalar, kişiliğin daha verimli fonksiyon göstermesini sağlar. Aksi takdirde cumartesi gecesi bir partide nasıl davranacağımızla iş yerinde nasıl davranacağımızın ayırımına varamazdık.
En soldaki şekilde, bilinçli bir şekilde zihnimizde var olan iki nesneyi birbirinden farklılaştırdığımızda ikisini karşılaştırırız ve farklarını algılayabiliriz. En sağdaki şekilde ise iki nesne birbirinden o kadar çok ayrışmıştır ki, sadece bir tanesi bilinç dahilinde olduğundan, karşılaştırma yapmak imkansızdır. Sağ tarafta sınırlar o kadar geçilmez hal almışlardır ki, ego durumlarını segmentleri arasında paylaşılan ortak bir içerik, bir etkileşim veya iletişim yok denecek kadar azdır. Birisi yönetici duruma geldiğinde, diğerlerinin varlığından haberdar değildir. Her biri aktif hale geldiğinde gerçek çoğul kişilik oluşur.
En sağdaki gerçek çoğul kişilik bozukluğunu gösteren şeklin hemen solundaki durumda sınır çizgisi çoğulumuz vardır. Çeşitli ego durumları, birbirinin varlığının bilincindedir ama diğerlerine’ ben’ değil ‘O’ diye hitap ederler. bu pozisyon, sınırlayıcı (neredeyse gerçek) bir çoğul kişiliği temsil eder.
Yarı geçirgen sınırlarının diğerlerine göre daha esnek olması nedeniyle ortada yer alan ego durumları, kısmi iletişim yaşarlar ve bazı alanları paylaşırlar. Genel olarak, gizlidirler ve aynı anda açık hale gelmezler ama hipnoz yoluyla yönetici duruma gelebilirler. Bu bölgedeki ego durumları arasındaki çakışmaların baş ağrısı, kaygı, uygunsuz davranışlar gibi nevroz ve psikofizyolojik belirtiler şeklinde ortaya çıktıklarını görebiliriz. Psikoterapiye yapılan en üretken ego durum kavramalarının yapıldığı alan burasıdır.
Sağlıklı kişiler, geçmiş yaşantılarındaki ve bugüne ait farklı kendilik tasarımlarını kabul ederler. A,B,C vb. kendilik tasarımları birbirinden bilgi ve duygu düzeyinde haberdardır.
Örneğin gençliğinde yaşadığı bir kavgadaki haksız tutumundan bugün utanmakla birlikte, kendine ait bir yaşam parçası olduğunu içtenlikle kabul etmektedir. Bugünkü farklı ego durumlarını da kabul eder.
öğretmen, çocuk, müşteri vb. (burası örneklendirilir.)
Nevrotik kişiler, geçmişlerinde ya da bugünkü ego durumlarını bilgi düzeyinde bilirler ama duygu düzeyinde bazı durumları anımsamazlar. Sanki ben değilmişim gibi derler. O yıllardaki kendilik tasarımı ile bugünkü kendilik tasarımı bir araya gelemez. Egonın buna gücü yoktur. Bugüne ait de olabilir.Evinde eşini döven kişi, işyerinde kadınlara saygılı tavır sergileyip, çok kibar bir ego durumunu yaşayabilir. Her iki durumu da bilir ama birbiriyle çeliştiğini göremez.
Çoğul kişiliklerde, farklı ego durumları birbirinden tamamen habersizdir. Ne kadar birbirlerinden habersizse o kadar ağırdır. Yaşamlarında kayıp zamanları vardır. Birden kendini değişik bir yerde bulur. Evinde ne zaman aldığını bilmediği eşyaları vardır.
